الگوی به کار رفته در گواتمالا در کشورهای همسایه نیز تکرار شد، هرچند اندازه مزارع قهوه در این کشورها کوچکتر بود، ولیکن در مکزیک، پورفیریو دیاز (Porfirio Diaz) با جذب سرمایه آمریکایی به رژیم لیبرال خود (۱۸۸۴-۱۸۸۰ و ۱۹۱۱-۱۸۸۴)، کارگران مزارع نیشکر، کائوچو، هنکوئن، تنباکو و قهوه را در شرایطی نزدیک به بردگی نگه می‌داشت. نیروی کار از طریق عوامل واسطه‌ای به نام اِنگاچادورها (Enganchadors) که با فریب، رشوه یا حتی آدمربایی کارگران را جذب می‌کردند، تأمین می‌شد. شرایط در مزارع هنکوئن یوکاتان (Henequen farms of the Yucatan) یا تنباکوی واله ناسیونال (Valle Nacional) به حدی وحشتناک بود که میزان مرگ‌ومیر کارگران به سطح فاجعه‌باری رسیده بود. تنها در مزارع قهوه مناطق کوهستانی چیاپاس (Chiapas) وضعیت نسبتاً بهتر بود، چرا که کارگران مهاجر باید دلیلی برای بازگشت سالانه خود می‌یافتند.

در السالوادور، این روند به مراتب خشن‌تر بود. برخلاف گواتمالا که مایاها عمدتاً در مناطق مرتفع غیرقهوه‌خیز زندگی می‌کردند، بومیان السالوادور در اراضی مستعد کشت قهوه سکونت داشتند. مصادره زمین‌های آنان از سال ۱۸۷۹ آغاز شد و قوانین سال‌های ۱۸۸۱ و ۱۸۸۲ نظام مالکیت اشتراکی زمین‌های بومی را برچید. در طول دهه ۱۸۸۰، شورش‌های متعددی رخ داد که در جریان آن بومیان زمین‌های قهوه و کارخانه‌های فرآوری را به آتش کشیدند. دولت در پاسخ، نیروی پلیس سواره نظامی تشکیل داد تا مناطق قهوه‌خیز را تحت کنترل بگیرد. چهارده خانواده اشرافی از جملهمنندز(Menendez)، رگالادو(Regalado) و دِ سولا (De sola) که مالکیت اصلی مزارع قهوه را در اختیار داشتند، با استفاده از نیروهای شبه نظامی آموزش دیده، حکومتی نظامی را برقرار کردند که با کودتاهای پیاپی همراه بود.  

نیکاراگوئه مسیر متفاوتی را پیمود. اگرچه کشت قهوه از دهه 1860 در ارتفاعات جنوبی آغاز شد، اما مقاومت بومیان در مناطق شمال مرکزی، جایی که زمین‌های حاصلخیزتر در اختیار جوامع محلی بود، روند توسعه را با مشکل مواجه کرد. در سال 1881، هزاران بومی در ماتاگالپا (Matagalpa)، قلبمنطقه قهوه خیز، به مقر دولت حمله  کردند و خاتمه کار اجباری را خواستار شدند. سرکوب  این شورش به کشته شدن بیش از هزار بومی انجامید. حتی پس از به قدرت رسیدن ژنرال لیبرال خوزه سانتوس زلایا (Jose Santos Zelaya) در سال 1893، که خود پسر یک مالک مزرعه قهوه بود، ناآرامی‌ها ادامه یافت. زلایا که تا سال 1909 حکومت کرد، با وجود موفقیت در توسعه صنعت و ایجاد ارتش منظم، با چالش‌های متعددی از جمله ترور بزرگترین تولیدکننده قهوه کشور مواجه شد.

مترجم: ستایش حبیب‌زاده