مصرف این قهوه بیشتر در کشورهای عربی مشاهده میگردد ،در واقع مردم عرب برای نوشیدن قهوه مراسم و قوانین خاصی دارند و با اعتقاد و باورهایی که دارند آن را انجام می دهند. برای تهیه آن ابتدا قهوه را با وسیله ای دو شاخه به نام مهماس که شبیه منقاش است در ظرفی ریخته و تفت می دهند و آنگاه آن را در هاون آسیاب کرده و برای مراسم آماده می کنند، پس از آن در ظرفی بزرگ به نام «گم گم» یا « قم قم» که چیزی شبیه گلاب پاشهای قدیمی و از جنس ورشو (مفرغ) است آب ریخته و پس از جوش آمدن، قهوه آسیاب شده را اضافه کرده و از ادویه مختلف نظیر هل ، دارچین ، میخک ، جوز هندی و زعفران هم برای خوش بو شدن آن استفاده می کنند.
هنگامی که قهوه آماده سرو باشد آن را در ظرف کوچکتری به نام «دله» ریخته و سپس این مراسم آئینی خاص توسط فرد توزیع کننده آن ادامه می یابد. این فرد دله را در دست چپ و فنجان مخصوص قهوه نوشی (که فنجانی بدون دسته است و فنیان خوانده می شود) را در دست راست گرفته، از سمت راست مجلس شروع به سرو قهوه می کنند، اگر در این مجلس سیدی وجود داشته باشد ابتدا از وی پذیرایی آغاز می شود و در غیر این صورت این مراسم از ریش سفید مجلس آغاز می شود و از سمت راست وی قهوه دادن ادامه می یابد. در مقابل شخصی که فنجان را از میزبان می گیرد جزء آداب و رسوم است که فنجان را با دست راست دریافت کند. اگر فنجان را با دست چپ دریافت کند نوعی بی احترامی به آداب و رسوم است.
قهوه ای که از دله در فنجان ریخته می شود معمولا تا نصف فنجان را پر می کند و بسیار معطر است . در انتهای ریختن قهوه و قبل از دادن فنجان به میهمان نوک دله می بایست به لبه فنجان اصابت کند تا صدای فنجان بلند شود و پس از آن قهوه را تعارف کند. میهمان نیز پس از دریافت و نوشیدن قهوه، قبل از پس دادن فنجان خالی، باید دستش را یک مرتبه تکان داده، این تکان دادن به معنای آن است که دیگر کافی است و قهوه نمی نوشم ویا برای درخواست مجدد باید فنجان را به سمت راست بچرخاند ، معمولا برای هر شخص در صورت تمایل تا سه مرتبه قهوه راسرو می کنند. مردم عرب برای این آداب و رسوم حساسیت به خرج می دهند و آن را قابل احترام می شمرند.
قهوه مصرفی :
قهوه یی که در این روش استفاده میشود اغلب از نوع قهوه عربیکا میباشد تفت آن دارچینی (روشن) است و بصورت درشت آسیاب میشود (اندکی بزرگتراز یک میلیمتر) و با هل (بصورت غالب) ، دارچین ، زعفران ، جوز هندی و میخک مخلوط میگردد.
طرز تهیه (برای دو نفر) :
فنجان مخصوص قهوه خوری عربی را آب کرده و درون ظرفی فلزی ( ترجیحاً استیل ) میریزیم تا شش مرتبه اینکار را انجام میدهیم (با فرض اینکه 3 مرتبه برای هر شخص قهوه سرو شود) حجم آب حدود 240 میلی لیتر می باشد، ظرف را روی شعله میگذاریم، قبل از جوش آمدن درون ظرف سه قطعه چوب دارچین ، پنج عدد هل سبز که پوست آن باز شده باشد و چند پر زعفران اضافه میکنیم ، بعد از جوش آمدن مقدار 13 گرم قهوه عربی را که ترکیبات آن ذکر شد درون آب جوش میریزیم و به مدت سه دقیقه اجازه میدهیم بجوشد. (این روش و همچنین روش پرکولاتور تنها روشی هستند که جوشیدن قهوه بلامانع است) .
بعد از سه دقیقه ظرف را از روی شعله برداشته ، آن را از صافی گذرانده و درون دله جهت سرو میریزیم. در این قهوه هیچ گونه شیرینی اضافه نمیگردد و معمولا با نوعی خرما به نام خرمای پیارم سرو میگردد.
توجه داشته باشید این روش مخصوص کشورهای عربی عمان ، امارات و ... می باشد و با روش تهیه قهوه در مناطق جنوبی کشورمان ( خوزستان عزیز ) تفاوتهای عمده ای دارد .
نوش جان
خانه قهوه تخصصی ایران / خانم نازنین مظلوم نیکو
