با توجه به اینکه امروزه مصرف‌کنندگان جوان‌تر روند نوشیدن قهوه را هدایت می‌کنند، علاقه به گزینه‌های بدون کافئین نیز در حال افزایش است. به‌طور مشابه، تمرکز گسترده نسل Z بر سلامت و تندرستی باعث شده بسیاری از آن‌ها بخواهند مصرف کافئین خود را کاهش دهند، که این موضوع به‌طور مضاعف از حرکت به سمت قهوه بدون کافئین حمایت می‌کند.

به‌نظر می‌رسد شعار «مرگ بر قهوه بدون کافئین» دیگر تاریخ گذشته باشد. قهوه تخصصی اکنون گزینه‌هایی چون قهوه نیمه‌کافئین، کم‌کافئین و بدون کافئین را در آغوش گرفته است؛ حتی یک قهوه بدون کافئین از نوع «تپیکا» از مزرعه «فینکا لوس نوگالس» در کلمبیا، برنده مسابقات US Brewers Cup سال ۲۰۲۴ شد.

برای اینکه رشد بازار در بخش قهوه تخصصی پایدار باقی بماند، کیفیت محصولات بدون کافئین باید در اولویت قرار گیرد.

طبق تحقیقات اخیر بازار، انتظار می‌رود بازار جهانی قهوه بدون کافئین طی پنج سال آینده سالانه بین ۶ تا ۷ درصد رشد کند و تا سال ۲۰۳۰ به بیش از ۲۸.۸ میلیارد دلار آمریکا برسد.

 «این روند در سطح جهانی قابل مشاهده است، اما به‌ویژه در آمریکای شمالی و مناطق کلیدی آسیا رواج بیشتری دارد»

ایالات متحده یکی از بازارهای تثبیت‌شده برای قهوه بدون کافئین است. گزارش "روندهای داده‌ای قهوه" NCA در بهار ۲۰۲۴ نشان می‌دهد که ۷٪ از آمریکایی‌ها در روز گذشته قهوه بدون کافئین مصرف کرده‌اند، و بیشترین افزایش مصرف روزانه‌ی قهوه بدون کافئین در میان افراد ۴۰ ساله و بالاتر بوده است.

در همین حال، بازار قهوه بدون کافئین در منطقه آسیا-اقیانوسیه سریع‌ترین نرخ رشد سالانه مرکب (CAGR) را دارد؛ با ۸.۲٪. کشورهایی مانند هند، اندونزی و ژاپن شاهد افزایش قابل‌توجهی در تقاضا هستند.

اروپا نیز بزرگ‌ترین سهم بازار را در اختیار دارد و بیش از ۳۵٪ از درآمد جهانی را به خود اختصاص داده است. تحقیقات موسسه Mintel نشان می‌دهد که یک‌پنجم از مصرف‌کنندگان قهوه در بریتانیا به‌طور منظم قهوه بدون کافئین می‌نوشند، در حالی که تا ۸٪ از کل قهوه مصرفی در آلمان بدون کافئین است.

چرا مصرف‌کنندگان جوان‌تر محرک این روند هستند?

گزارش جدید Voice of the Consumer: Consumer Health 2024 از مؤسسه Euromonitor International نشان می‌دهد که تمایل اعلام‌شده‌ی مردم برای کاهش یا حذف مصرف کافئین به رکورد جدیدی رسیده و ۴۶٪ از پاسخ‌دهندگان گفته‌اند که به نوشیدن کمتر یا بدون کافئین علاقه دارند.

پیت لیکاتا، قهرمان مسابقات جهانی باریستا در سال ۲۰۱۳، می‌گوید: «یک تغییر فرهنگی در حال وقوع است.» پیت به همراه همسرش ماریا، بنیان‌گذار برند Caffeine Control Coffee است، برندی که شفافیت درباره میزان کافئین محصولاتش را برای مصرف‌کنندگان فراهم می‌کند.

او اضافه می‌کند: «مردم بیشتر و بیشتر نسبت به سلامت و تندرستی خود آگاه شده‌اند و به‌خصوص تمرکز زیادی بر کیفیت خواب و ارتباط آن با سلامت کلی و طول عمر پیدا کرده‌اند.»

مطالعه‌ای اخیر از شرکت Swiss Water نشان می‌دهد که افراد ۱۸ تا ۴۰ ساله، هفته‌ای دو بار یا بیشتر قهوه بدون کافئین می‌نوشند. بر اساس این یافته‌ها، نیمی از پاسخ‌دهندگان خواستار بهبود کیفیت خواب بودند و نیم دیگر هدفشان کاهش اضطراب بود. دلایل دیگر شامل حفظ سطح انرژی متعادل در طول روز و رسیدگی به نگرانی‌های جسمی مختلف بود.

افزایش مصرف قهوه بدون کافئین مشابه روند نوشیدنی‌های بدون یا کم‌الکل است؛ این روند نیز توسط نسل‌های جوانی هدایت می‌شود که به دنبال احساس خوب و خواب با کیفیت هستند.»

در واقع، نسل‌های جوان‌تر، به‌ویژه نسل Z، روزبه‌روز بیشتر به انتخاب سبک زندگی سالم‌تر روی می‌آورند. آخرین تحقیق Future of Wellness از شرکت مک‌کینزی که بیش از ۵۰۰۰ مصرف‌کننده در چین، بریتانیا و آمریکا را بررسی کرده، نشان می‌دهد که نسل Z بیش از نسل‌های قبلی برای محصولات مرتبط با ذهن‌آگاهی و تندرستی هزینه می‌کند. همچنین، ۵۶٪ از نسل Z در آمریکا گفته‌اند که تناسب اندام برایشان «اولویت بسیار بالایی» دارد، در حالی‌که این عدد در بین همه‌ی مصرف‌کنندگان آمریکایی فقط ۴۰٪ است.

مقابله با اثرات مصرف قهوه در طول روز

نسل Z علاوه‌بر قدرت خرید بالاتری نسبت به نسل‌های قبل – با درآمد جهانی تخمینی ۳۶۰ میلیارد دلار – بیشتر احتمال دارد که در طول روز چندین بار قهوه بنوشد.

 تمایل این گروه سنی به نوشیدنی‌های سفارشی و شیرین‌شده باعث محبوبیت بیشتر گزینه‌هایی مثل قهوه سرد و یخی شده است، که معمولاً در ساعات پایانی روز مصرف می‌شوند.

اما مصرف قهوه در طول روز به معنای افزایش مصرف کافئین نیز هست. سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) برای بزرگسالانی که از سلامت عمومی خوبی برخوردارند، مصرف روزانه‌ی ۴۰۰ میلی‌گرم کافئین را میزان ایمن می‌داند. این مقدار تقریباً معادل ۴ تا ۵ فنجان قهوه در روز است.

برای جلوگیری از اثرات منفی مصرف مداوم کافئین زیاد – مانند سردرد، سرگیجه و بی‌خوابی – تعداد فزاینده‌ای از مصرف‌کنندگان جوان‌تر به قهوه بدون کافئین روی آورده‌اند.

  در واقع مردم می‌خواهند عصرها هم یک فنجان اضافی قهوه بخورند، اگر مطمئن باشند که شب خوابشان را مختل نمی‌کند. قهوه بدون کافئین همچنان قهوه است، بنابراین اگر مشکل شما کافئینه، این یه جایگزین سالمه.»

با رشد روزافزون این گروه مصرف‌کننده، برندهای بیشتری متوجه تغییر رفتار خرید شده‌اند و سعی می‌کنند با روندهای جدید هم‌راستا شوند. برای مثال، شرکت STōK Cold Brew Coffee در دسامبر ۲۰۲۴ نخستین قهوه‌ی سرد آماده‌ی نوشیدن بدون کافئین خود را روانه بازار کرد، که در فروشگاه‌های مواد غذایی سراسر آمریکا عرضه شد تا نسل جوانی را هدف قرار دهد که سبک زندگی شلوغ و پرتحرکی دارند.

قهوه تخصصی ذهن خود را به روی قهوه بدون کافئین باز می‌کند

در گذشته، تصور کیفیت پایین قهوه بدون کافئین بزرگ‌ترین عامل محدودکننده رشد بازار آن بود. شعارهایی مثل «مرگ بر قهوه بدون کافئین» در صنعت رایج بودند و باعث ایجاد باورهای نادرست درباره‌ی طعم ناخوشایند و کیفیت پایین آن می‌شدند.

اما امروز این نگرش‌ها در حال تغییرند. برشته‌کاری‌های قهوه تخصصی در سراسر جهان اکنون مجموعه‌ رو به ‌رشدی از قهوه‌های بدون کافئین، نیمه‌کافئین و کم‌کافئین را ارائه می‌دهند؛ آن‌ها تغییرات رفتاری مصرف‌کنندگان را پذیرفته‌اند و آماده‌اند که به نیازهایشان پاسخ دهند.

تولیدکنندگان قهوه و شرکت‌های فرآوری قهوه بدون کافئین، کیفیت این نوع قهوه‌ها را بهبود داده‌اند و همین موضوع منجر به پذیرش بیشتر آن‌ها شده است. در صنعت قهوه به این درک رسیده‌ایم که کافئین می‌تواند برای برخی افراد مشکل‌ساز باشد، و راه‌حل‌هایی که اکنون برای کاهش مصرف کافئین داریم، بهتر از همیشه هستند. البته برخی هنوز قانع نشده‌اند که قهوه بدون کافئین می‌تواند واقعاً خوب باشد؛ شاید لازم باشد بچشند تا باور کنند.»

مسابقات قهوه، مهم‌ترین بستر برای نمایش پتانسیل قهوه بدون کافئین با کیفیت بالا بوده‌اند. در مسابقات US Brewers Cup 2024، ویهونگ ژانگ، بنیان‌گذار BlendIn Coffee Club، با قهوه‌ای از نوع «تپیکا» بدون کافئین از کلمبیا برنده شد. این قهوه دارای نوت‌های طعمی اکالیپتوس، توت‌فرنگی و تمشک بود و ویهونگ آن را «بهترین قهوه بدون کافئینی که تاکنون چشیده‌ایم» توصیف کرد.

به‌طور مشابه، در سال ۲۰۲۰، کول تورود در اجرای خود در مسابقات باریستای کانادا از قهوه‌ی گیشا فرآوری‌شده با روش بدون کافئین Swiss Water®️ استفاده کرد. این قهوه از مزرعه La Palma y El Tucán در کلمبیا تهیه شده بود. کول بیان کرد که فرآیند بدون کافئین‌سازی باعث شده طعم قهوه «کمی شیرین‌تر، شاید با اسیدیته بیشتر و تلخی کمتر» باشد.

فرصت‌هایی برای ارتقاء کیفیت

فراتر از مسابقات معتبر، چهره‌های تأثیرگذار در صنعت قهوه نیز در حال افزایش آگاهی درباره‌ی استفاده از قهوه با کیفیت بالاتر برای گزینه‌های بدون کافئین هستند. در دسامبر ۲۰۲۴، جیمز هافمن پروژه‌ای به نام The Decaf Project برگزار کرد؛ یک تست چشایی تعاملی زنده که در آن شرکت‌کنندگان طعم یک قهوه را بررسی کردند که با سه روش مختلف بدون کافئین شده بود: فرآیند دی‌اکسید کربن طبیعی (CR3 Carbonic Natural CO2)، فرآیند اتیل استات / نیشکر، و فرآیند Swiss Water®️.

قهوه‌ها به رُستری‌های محلی در سراسر جهان ارسال شدند و سپس در جلسه‌ی کاپینگ زنده در اختیار شرکت‌کنندگان قرار گرفتند. بسیاری انتظار داشتند که تفاوت قابل‌توجهی بین قهوه کافئین‌دار و قهوه‌های فرآوری‌شده با این روش‌ها مشاهده کنند. اما نتایج تست نشان داد که پروفایل رُست (شیوه برشته‌کاری) بیشترین تأثیر را بر تفاوت‌های رایحه، طعم، بافت و اسیدیته داشته است.

جیمز می‌گوید: «به جای اینکه قهوه بدون کافئین را یک گزینه‌ی جانبی در نظر بگیریم، فرصتی وجود دارد که با همان دقت و توجه سایر قهوه‌ها با آن برخورد کنیم. برشته‌کاران باید به جای فقط ارائه‌ی ترکیبات (بلندها)، قهوه‌های تک‌ خاستگاه و با روش‌های فرآوری متنوع را هم در نظر بگیرند؛ چون مصرف‌کنندگان قهوه بدون کافئین هم به دنبال تنوع و تجربه‌ی کامل قهوه تخصصی هستند.»

در نهایت، پایه‌گذاری کیفیت از سطح تولید آغاز می‌شود. با پیشرفت مداوم استانداردهای فرآوری قهوه بدون کافئین، انتظار می‌رود که بازار این نوع قهوه همچنان رشد و تنوع بیشتری پیدا کند.

جیمز می‌گوید: «امکان نوآوری‌های جدید در فرآیند بدون کافئین‌سازی وجود دارد؛ کافیست فقط یک نفر روش جدید و خلاقانه‌ای کشف کند تا شاهد جهشی بزرگ در فناوری باشیم.»

چطور برشته کارها می‌توانند سود ببرند

فرآیند بدون کافئین‌سازی، به‌طور اجتناب‌ناپذیر هزینه‌ای اضافی به کل فرآیند تولید اضافه می‌کند. به‌طور سنتی، برخی برشته کارها برای جبران این هزینه‌ها، دانه‌های سبز ارزان‌تر و معمولاً با کیفیت پایین‌تر تهیه می‌کردند. با این حال، با افزایش علاقه مصرف‌کنندگان به قهوه بدون کافئین و هم‌زمان قهوه با کیفیت بالا، برشته کارهای بیشتری به ارزش استفاده از دانه‌های باکیفیت‌تر برای گزینه‌های بدون کافئین پی برده‌اند.

اگر مشتریان خود را بشناسید یا تقاضا را در بازار هدف شناسایی کرده باشید، احتمالاً الان زمان خوبی برای ارائه‌ی گزینه‌ی دکافئین است. البته برخی بازارها آمادگی کمتری دارند، بنابراین همیشه تحقیق کردن اهمیت دارد.

هم‌زمان با اینکه نسل Z روندهای قهوه تخصصی را هدایت می‌کند، تأثیر آن‌ها به شکل‌گیری تنوع محصولات  ادامه خواهد یافت.

 از آنجا که نسل‌های جوان با فرهنگ قهوه تخصصی بزرگ شده‌اند، انتظار می رود همچنان به ایجاد تقاضا برای قهوه بدون کافئین با کیفیت بالا، خاستگاه های متفاوت و روش‌های فرآوری مختلف ادامه یاید. 

مصرف قهوه دکافئین به‌طور سنتی بیشتر خارج از خانه بوده، اما حالا که به جریان اصلی وارد شده، انتظار می رود مصرف خانگی آن نیز افزایش پیدا کند و زمان این روند هم نمی‌توانست مناسب‌تر از این باشد که با افزایش قیمت قهوه در کافه‌ها که مردم را به دم‌آوری در خانه ترغیب می‌کند، اکنون زمان پرسودی برای برشته کارهاست تا قهوه‌های دکافئین تک خاستگاه و ترکیبی با کیفیت بالا را به محصولات خود اضافه کنند.

 علاقه قهوه تخصصی به قهوه دکافئین در حال رشد است و بیشتر افراد بر این باورند که کیفیت آن در حال بهبود است.

 در حال حاضر شاهد دانه‌های دکافئین با تخمیر بالا هستیم و هرچه کیفیت دانه‌های اولیه بهتر باشد، نتیجه نیز از نظر کیفیت بهتر خواهد بود.»

نوآوری در بازار قهوه دکافئین همچنان ادامه دارد. در سال ۲۰۲۳، محققان در موسسه کشاورزی کمپیناس (IAC) از ادامه‌ی تحقیقات در زمینه کاشت درختان قهوه دکافئین‌ شده به‌طور طبیعی خبر دادند. اگر این قهوه‌ها از نظر تجاری موفق باشند، می‌توانند فرصت‌های جدیدی برای تولیدکنندگان، برشته کارها و مصرف‌کنندگان ایجاد کنند.

گردآوری : متین یزدی