ویتامین
ها آب و املاح معدنی
قهوه
مقادیری ویتامین و املاح معدنی نیز در خود دارد . به طور مثال یک فنجان قهوه
حاوی ۶ درصد میزان
مجاز مصرف ویتامین ب ۲ در
روز ، ۱۱ درصد میزان
مجاز مصرف ریبوفلاوین یا ویتامین ب ۵ در روز ، ۲
درصد میزان مجاز مصرف ویتامین ب ۳ و ویتامین ب ۱ در
روز و و همچنین سه درصد میزان مجاز مصرف پتاسیم و منگنز در روز می باشد. یکی
از باورهای نادرست درباره مصرف قهوه این است که باعث میشود آب بدن کاهش یابد اما
حقیقت این است که نوشیدن قهوه ،خود ،اندکی از آب مورد نیاز بدن را تامین می کند.
رابطه
قهوه ، کافئین و بیماریها
سرطان : قهوه هم خواص ضد سرطانی دارد و هم خود دارای مواد سرطان زاست . درنتیجه نمیتوان به طور خاص گفت که قهوه برای سرطان خوب و یا بد است. نکتهای که بیشتر تحقیقات به آن اشاره دارند این است که تاکنون ارتباط خاصی میان نوشیدن قهوه در حد اعتدال یعنی حداکثر ۴ فنجان قهوه به طور روزانه و مرگ و میر ناشی از سرطان پیدا نشده است . با این حال بهتر است حد اعتدال در مصرف آن رعایت شود و افراد حداکثر ۴ فنجان در روز قناعت کنند. هر فنجان قهوه گنجایشی حدود ۲۴۰ میلی دارد و حاوی ۱۰۰ میلی گرم کافئین است .
برخی
تحقیقات نشان داده اند مصرف قهوه در حد اعتدال حتی باعث جلوگیری از برخی
انواع سرطان ها نیز می شود .به طور مثال احتمال ابتلای افرادی که به طور مرتب قهوه
می نوشند به سرطان کبد حدود ۵۰
درصد کمتر از دیگر افراد است . همچنین برخی تحقیقات نشان دادهاند که مصرف قهوه
ابتلا به سرطان پستان، روده و مقعد را کاهش می دهد. برخی تحقیقات دیگر نیز نشان
دادهاند که نوشیدن روزانه چهار فنجان قهوه به طور مداوم باعث کاهش مرگ و میر ناشی
از سرطان دهان می شود. البته نتایج این تحقیقات نشان داده است که مصرف قهوه بدون
کافئین این فواید را در بر ندارد از این رو بیشتر این خاصیت های ضد سرطانی به
کافئین درون قهوه مربوط می شود.
اما
تحقیقات دیگری هم نشان داده اند که قهوه حاوی مقادیری ماده سرطان زا یا کارسینوژن
Carcinogen می باشد که این ماده در کوکاکولا نیز
دقیقاً به همان اندازه که در قهوه وجود دارد یافت می شود دانشمندان در حال پیدا
کردن راه حلی برای جلوگیری از تولید این ترکیب سرتا زاده قهوه هستند زیرا این ماده
حاصل رخ دادن واکنش میلاد در قهوه به هنگام برشت کردن است.
برخی کارسینوژن های موجود در قهوه به درجه برشتگی دانهها بستگی دارند و در
قهوه هایی با درجه برشتگی بالاتر کمتر یافت می شود.
بیماری
های قلبی : برخی تحقیقات میگویند که مصرف کافئین به خصوص در زنان باعث اندکی
کاهش در احتمال حمله قلبی میشود اما هنوز نتایج رضایت بخشی از این فرضیات به
دست نیامده اند اما مصرف قهوه در حد اعتدال موجب بروز و یا تشدید بیماریهای قلبی
نمی شود.
فشار
خون : درست است که نوشیدن یک فنجان قهوه ی سرشار از کافئین باعث بالا رفتن فشار خون
به طور موقت می شود اما با گذشت مدت کوتاهی مصرف مداوم (حدوداً یک هفته) بدن
انسان به ترکیب های شیمیایی قهوه و خواص تنش زای آن عادت میکند و دیگر با مصرف آن
دچار افزایش فشار خون نمی شود .
کلسترول
خون : قهوه دارای دو مولکول شیمیایی روغنی به نام کفستولCafestol
و کهوئول Kahweol می
باشد که باعث افزایش کلسترول بد خون یاLDL می
شوند. استفاده از فیلترهای کاغذی هنگام دم آوری قهوه باعث از بین رفتن این
مولکولها می شود .در نتیجه این کلسترول بیشتر در قهوه ای یافت میشود که در فرنچ
پرس، قهوه جوش مخصوص قهوه ترک و یا دیگر ابزار دم آوری قهوه که از فیلتر کاغذی
استفاده نمیکنند دم آوری شود. این دو مولکول در قهوهای که از فیلتر کاغذی عبور
کرده است و پس از نوشیدن لرد زیادی از خود به جای نمی گذارد بسیار ناچیز هستند و
تاثیری بر میزان کلسترول بدن ندارد. قهوه اسپرسو مقدار نسبتاً زیادی از این دو
مولکول را در خود دارد اما از آنجا که این نوع قهوه در فنجان های بسیار کوچک و به
مقدار اندک نوشیده میشود در نتیجه تاثیر چندانی بر میزان کلسترول موجود در خون
نیز ندارد البته کفستول و کهوئول فوایدی هم برای بدن دارند.
دیابت : مصرف روزانه حدود ۳ تا ۴ فنجان قهوه احتمال ابتلا به دیابت را
به نصف می رساند. البته در صورتی که قهوه را بدون شکر و خامه شیرین مصرف
کنید. علت این موضوع احتمالاً وجود برخی ترکیبات کاهش دهنده قند خون در قهوه
می باشد زیرا آنتی اکسیدان پلی فنول موجود در قهوه به همراه منیزیم و کروم مقاومت
خون در برابر انسولین را کاهش میدهد و باعث کاهش جذب گلوکز در خون می شود. همچنین
امکان دارد علت این موضوع افزایش سوخت و ساز بدن پس از مصرف قهوه باشد.
بیماری
پارکینسون : کافئین موجود در قهوهاز مردان در برابر این بیماری محافظت می کند اما
این فایده تنها منحصر به مردان است و زنان را در بر نمی گیرد. شاید علت این موضوع
این باشد که کافئین و استروژن برای سوخت و ساز به آنزیم های یکسانی نیاز دارند و
استروژن موجود در خون مردان تمام این آنزیم ها را جذب می کند.
حالات
روحی( افسردگی و شادی ) : برخی افراد تصور میکنند نوشیدن قهوه
اعتیادآور است حال آن که نوشیدن آن در حد اعتدال به آرامش فکری انسان کمک می کند و
خواص انرژی بخشی نیز دارد. کافئین اثرات ضد افسردگی دارد و باعث تولید سروتونین ،
دوپامین و نور آدرنالین در مغز میشود . دوپامین باعث فعال سازی سلول
های خاکستری مغز میشود که این سلول ها نیز به نوبه خود موجب هوشیاری و فعالیت
بیشتر فرد میشوند .کافئین با انسداد یک پیامرسان عصبی بازدارنده باعث تحریک قوای
انسان میشود و حالات روحی او را بهبود میبخشد .البته برخی تحقیقات نشان دادهاند
که اگر کافئین مصرفی بدن از طریق نوشابه ها تأمین شود چندان موجب سرحال شدن
فرد نمیشوند بلکه به علت مقدار شکر زیادی که دارد باعث افسردگی بیشتر نیز میشود.
چاقی :
افراد به اشتباه تصور میکنند که از آنجا که مصرف کافئین موجب افزایش سوخت و ساز
بدن میشود پس باعث کاهش وزن هم می شود اما در واقعیت کافئین باعث تولید هورمون
کورتیزول میشود که این هورمون باعث افزایش اضطراب و تنش در فرد می شود . اضطراب
نیز خود در بسیاری از افراد باعث پرخوری می گردد .در نتیجه نوشیدن قهوه ربط خاصی
به چاقی یا لاغری ندارد . البته اگر قهوه بدون شیر و شکر جایگزین نوشیدنی های چاق
کننده همچون نوشابه و یا الکل شود قطعاً فرد خواهد توانست تناسب اندام خود را بهتر
حفظ کند
آلزایمر
و فراموشی : کافئین باعث بهبود کارکرد مغز میشود و افزایش تمرکز و هوشیاری
را در انسان به دنبال دارد. مصرف کافئین باعث تقویت حافظه کوتاه مدت انسان نیز می
شود .به طور مثال اگر حدود ۳۰
دقیقه قبل از امتحان مقدار ۲۰۰
میلی گرم کافئین مصرف شود حافظه فرد برای یادآوری کلمات و مفاهیم مثبت و جذاب
تقویت میشود .کافئین همچنین باعث افزایش سرعت پردازش اطلاعات در مغز میشود و در
افراد مسن نیز باعث میشود فعالیت مغز کاهش پیدا نکند و از فراموشی و زوال عقلی
زودرس جلوگیری میکند .
بارداری :
مصرف روزانه بیش از دو فنجان قهوه با مقدار کافئین ۲۰۰ میلی لیتر برای زنان
باردار خوب نیست .تحقیقات نشان داده اند که مصرف بیش از اندازه کافئین باعث بالا
رفتن احتمال سقط جنین در زنان باردار می شود. از آنجا که میزان کافئین موجود
در انواع گوناگون نوشیدنی های کافئین دار همچون قهوه فیلتری، قهوه اسپرسو، نسکافه
و انواع نوشابههای گازدار و انرژی زا متفاوت است ،زنان باردار باید به مقدار
کافئین موجود در هر فنجان یا لیوان نوشیدنی شان توجه ویژهای داشته باشند و اجازه
ندهند از ۲۰۰ میلی لیتر در
روز بالاتر رود .
مطلب فوق صرفا جهت گسترش اطلاعات در زمینه قهوه و سلامتی از وب سایت www.ico.org منعکس گردید .