گرانی، فال فروشنده های قهوه برای مشتریان
کافی شاپی در حوالی انقلاب یک فنجان قهوه ترک را در حدود 10 هزار تومان گران تر از همان نمونه در تهرانپارس می فروشد که در مقایسه با کافی شاپی دیگر 5 هزار تومان ارزان تر است. موضوعی که هرچند فعالان این حوزه کیفیت و نوع قهوه مصرفی را دلیل گرانی آن عنوان می کنند؛ اما نوسان قیمت ها در نقاط مختلف شهر نشان می دهد سیستم جامعی بر نحوه قیمت گذاری این نوشیدنی پرطرفدار در کشور وجود ندارد.به نظر می رسد نظارت هایی که بر قیمت های کافی شاپ ها صورت می گیرد چندان کارشناسی شده و دقیق نیست؛ چراکه گرانی قهوه و تفاوت قیمتی که در این زمینه وجود دارد نشان از ضعف فنی در شناخت انواع قهوه در کشور دارد. به همین دلیل الزام وجود کارگروهی که مباحث فنی مربوط به قهوه را تدوین کنند و عملکرد گمرک براساس آن شکل گیرد، احساس می شود. همچنین اتحادیه ای که با تسلط به این مباحث فنی علاوه بر هندل کردن قیمت قهوه بر عملکرد کافی شاپ ها نیز نظارت داشته باشد، احساس می شود. بر اساس قانون قهوه در ردیف گروه کالاهای غیر اساسی قرار گرفته است. بنابراین علاوه بر آن که سود بازرگانی این کالاها 2 برابر سایر کالاهای گروه اصلی است، تعرفه واردات فرآوری شده آن نیز متناسب با نوع قهوه متفاوت است، به گونه ای که قهوه بو داده کافئین گرفته در بسته بندی آماده برای خرده فروشی دارای 32 درصد حقوق گمرکی و سود بازرگانی (4درصد حقوق گمرکی+28 درصد سود بازرگانی) است که با احتساب دو برابر سود بازرگانی حقوق و عوارض آن 60 درصد (60=4+2*28) خواهد بود و 8 درصد نیز مالیات ارزش افزوده دارد. ضمن آن که ورود قهوه مستلزم اخذ مجوز از وزارت بهداشت و سازمان استاندارد است؛ بنابراین محدودیت به معنی ممنوعیت وجود ندارد، بلکه برخی مجوزهای قبلی بعد از ورود باید اخذ شود.
رضا حواله دار، موسس خانه قهوه تخصصی ایران، در ارتباط با تولیدات قهوه در ایران در گفت وگو با «سبزینه»، گفت: در حال حاضر در ایران تولید قهوه در چارچوب کشاورزی صنعتی به دلیل نبود شرایط اقلیمی مناسب وجود ندارد؛ اما در زمینه فرآوری انوع قهوه، فعالیت های نسبتا گسترده ای در شهرهای مشهد، تهران، اصفهان و شیراز وجود دارد.
سازوکار واردات قهوه
وی درباره واردات انواع قهوه به کشور اظهار داشت: به طور کلی قهوه به دو شکل دانه سبز و بو داده شده به کشور وارد می شود. قهوه سبز که توسط 210 شرکت ثبت شده است، به وسیله مراجع قانونی کشور فرآوری و بسته بندی می شود، محصولات قهوه به دو صورت قهوه فوری و قهوه معمولی به بازار مصرفی عرضه می شود؛ مثلا کارخانه مولتی کافه تولیدکننده قهوه فوری در کشور است.
حواله دار در ادامه افزود: بیش از 5 هزار گونه گیاهی متفاوت از قهوه در بیش از 80 کشور جهان کاشته می شود که بیش از 4 گونه تجاری آن به نام های عربیکا، ربوستا، اکسلسا، لیبریکا وجوددارد، دو گونه گیاهی تجاری عربیکا و ربوستا 98 درصد سهم عمده تجاری این محصول را شامل می شود. ضمن آن که متخصصان قهوه با بودادن و ایجاد ترکیب های متفاوت درنهایت قهوه هایی را به دست می آورند که هرکدام برای تهیه یک محصول مناسب است. وی در ارتباط با کشورهای وارد کننده قهوه به ایران تصریح کرد: واردات قهوه به ایران از کشور های اندونزی، ویتنام، هند، آمریکای مرکزی، برزیل صورت می گیرد. کیفیت قهوه نیز همچون سایر محصولات کشاورزی بسته به زمین کشاورزی و سایر شرایط تعیین می شود و بالاترین تولید قهوه جهان متعلق به برزیل با تولید 42 میلیون کیسه 60 کیلویی است.
وضعیت قاچاق قهوه در کشور
استاد آموزش فرآوری قهوه در ایران در ارتباط با قاچاق قهوه گفت: با توجه به آن که قهوه سبز از تعرفه گمرکی بالایی برخوردار نیست و به دلیل حساسیت این محصول در جذب بو و رطوبت، قاچاق این محصول در حال حاضر رایج نیست. این درحالی است که بحث قاچاق در قهوه بوداده و فوری مطرح است؛ زیرا علاوه بر این که تعرفه واردات آن بسته به کیفیت بسته بندی و نوع آن بالاست، از تقاضای بیش تری نیز در جامعه برخوردار است.
قیمت جهانی قهوه و عامل قاچاق آن
وی در ارتباط با قیمت جهانی قهوه سبز در جهان گفت: قیمت جهانی قهوه در بورس نیویورک و لندن تعیین می شود. قیمت امروز آن در حدود یک دلار برای هر نیم کیلو است که حدود 7 هزار تومان برای هر کیلو تمام می شود، زمانی که صحبت از فرآوری قهوه به میان می آید اروپایی ها از نظر تکنیک های فرآوری از ما بسیار قوی ترند؛ به همین دلیل است که قهوه های فرآوری شده اروپایی از استقبال بیش تری در داخل کشور برخوردار است. فاصله ای که بین قهوه های فرآوری شده داخلی و خارجی وجود دارد، همچنین بالا بودن تعرفه واردات قهوه های بسته بندی شده عامل رونق قاچاق در این محصول است.
حواله دار در ادامه گفت: با توجه به ضعفی که نسبت به اطلاعات فنی قهوه در گمرک وجود دارد نمی توان مشکلات آن را پیگیری کرد؛ چراکه به دلیل نبود اطلاعات فنی، قهوه سبز را نمی توانند آنالیز کنند، به این دلیل قهوه های سبز بی کیفیت وارد کشور می شوند.
وی در ادامه گفت: زمانی که به شرکت های مطرح اروپایی پیشنهاد ساختن کارخانه های فرآوری و تفت قهوه در ایران داده می شود؛ هیچ گونه تمایلی برای این کار ندارند و ترجیح می دهند محصولاتشان را به شکل بسته بندی شده به ایران وارد کنند و از این طریق سود بالاتری به دست آورند.
امکان فرآوری قهوه، باکیفیت اروپا
موسس خانه قهوه تخصصی ایران، در ارتباط با راه برون رفت از این مشکل گفت: رسیدن به تولید قهوه ملی همچون نمونه های اروپایی آن به راحتی در کارخانه های ایرانی امکان پذیر است؛ چراکه ایران در بسیاری از فناوری های پیچیده در جهان توانسته جایگاه قابل قبولی داشته باشد که فرآوری قهوه در مقابل آن بسیار کوچک است. قهوه رمز و راز خاص خود را دارد، در این ارتباط باید ذهنیت مردم نسبت به قهوه داخلی اصلاح و باور ملی در این زمینه ایجاد شود. همچنین کارخانه های تولید کننده قهوه داخلی با دریافت آموزش های لازم در زمینه رستینگ بتوانند کیفیت قوه داخلی را بالا ببرند که در این زمینه در سال های اخیر تلاش هایی نیز صورت گرفته است. وی در پاسخ به این که آیا در کشور اتحادیه ای در زمینه قهوه وجود دارد که بر روند قیمت گذاری قهوه نظارت داشته باشد، گفت: خیر، هیچ گونه اتحادیه ای در زمینه قهوه وجود ندارد و با توجه به آن که قهوه های وارداتی در انحصار گروه های خاص است، به صورت دلخواه قیمت آن تعیین می شود. حواله دار در ارتباط با خرید قهوه توصیه کرد: از فروشنده ای که حوصله توضیح در ارتباط با نحوه درست کردن و نوع محصول قهوه را ندارد، خریداری نکنید. همچنین به میزان مصرف هفتگی قهوه خریداری شود. در این صورت مطمئن باشید قهوه نقش خود را به عنوان سمبل اکسیر هوشیاری و جوهر طراحی روزمره شما بازی خواهد کردقهوه فروشی در حوالی انقلاب در گفت وگو با «سبزینه»، کیفیت قهوه خام را عامل گرانی قهوه می داند و معتقد است، بهترین نوع قهوه را تولید می کند؛ در حالی که هیچ گونه استاندارد خاصی در این زمینه ندارد. کافی شاپی در تهرانپارس در گفت وگو با «سبزینه»، قیمت های قهوه را بسته به نوع آن متفاوت ذکر می کند و معتقد است روند خاصی بر تعیین قیمت قهوه حاکم نیست؛ اما بر نحوه قیمت ها نظارتی از سوی تعزیرات صورت می گیرد.
نویسنده : محبوبه قرمز چشمه
16 / بهمن / 1395